Ngủ hay giật mình? 7 nguyên nhân và cách khắc phục

Bạn thường xuyên ngủ hay giật mình, khó ngủ sâu, tỉnh dậy giữa đêm? Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ 7 nguyên nhân chính và cách khắc phục hiệu quả để ngủ ngon hơn mỗi ngày.

Giật mình khi ngủ là gì? Có nguy hiểm không?

Nếu bạn từng ngủ hay giật mình, đột ngột tỉnh dậy giữa giấc hoặc cảm thấy tim đập nhanh, đó là hiện tượng “hypnic jerk” – co giật cơ trong giai đoạn chuyển từ tỉnh sang ngủ. Đây là phản xạ tự nhiên khi hệ thần kinh vẫn còn hoạt động mạnh, dù cơ thể đã bắt đầu nghỉ ngơi.

Tuy nhiên, nếu tình trạng này diễn ra liên tục mỗi đêm, bạn nên chú ý, vì đó có thể là dấu hiệu của rối loạn giấc ngủ hoặc stress kéo dài.

Căng thẳng, lo âu – nguyên nhân hàng đầu khiến bạn ngủ hay giật mình

Cơ chế tác động:

Khi bạn căng thẳng, cơ thể tiết nhiều hormone cortisol và adrenaline, khiến hệ thần kinh không thể thư giãn hoàn toàn trong lúc ngủ. Điều này khiến não liên tục gửi tín hiệu “cảnh báo”, làm bạn giật mình giữa đêm mà không rõ lý do.

Cách khắc phục:

• Tạo thói quen thiền hoặc hít thở sâu 10 phút trước khi ngủ.
• Tắt thiết bị điện tử 30 phút trước giờ ngủ để não được nghỉ.
• Duy trì giờ đi ngủ cố định để cơ thể quen với nhịp sinh học tự nhiên.

Uống cà phê, trà, rượu – thói quen “nhỏ” khiến giấc ngủ bị phá vỡ

Tại sao lại gây giật mình khi ngủ?

Caffeine và cồn làm tăng hoạt động thần kinh trung ương, khiến giấc ngủ nông và dễ bị kích thích. Đặc biệt, caffeine ức chế adenosine – chất khiến bạn buồn ngủ tự nhiên. Vì vậy, dù đã nằm xuống, bạn vẫn dễ ngủ hay giật mình, hoặc không thể ngủ sâu.

Cách khắc phục:

• Ngừng dùng cà phê, trà đặc, rượu sau 17h mỗi ngày.
• Uống trà hoa cúc, sữa ấm hoặc nước ấm pha mật ong trước khi ngủ để thư giãn thần kinh.

Mất ngủ kéo dài và rối loạn giấc ngủ

Dấu hiệu nhận biết:

• Bạn khó đi vào giấc ngủ dù đã mệt.
• Dễ tỉnh giữa đêm, hay giật mình khi vừa chợp mắt.
• Cảm thấy mệt mỏi, chóng mặt vào sáng hôm sau.
  

Nguyên nhân:

Thiếu ngủ khiến não bộ mất cân bằng hóa chất thần kinh, làm tăng phản xạ co giật cơ. Ngoài ra, những người bị ngưng thở khi ngủ cũng thường giật mình do não phát tín hiệu đánh thức cơ thể khi thiếu oxy.

Cách khắc phục:

• Duy trì thời gian ngủ 7–8 tiếng mỗi ngày.
• Tránh sử dụng điện thoại, laptop 30 phút trước khi ngủ.
• Nếu mất ngủ kéo dài, nên khám chuyên khoa để kiểm tra rối loạn giấc ngủ.

Cơ thể thiếu khoáng chất – nguyên nhân dễ bị bỏ qua khiến ngủ hay giật mình

Vai trò của khoáng chất:

Các chất như magie, canxi, kali giúp ổn định hoạt động thần kinh và co cơ. Khi thiếu, cơ thể dễ co giật nhẹ hoặc giật mình khi ngủ.

Cách bổ sung tự nhiên:

• Ăn nhiều chuối, hạt hạnh nhân, cá hồi, rau xanh đậm.
• Uống đủ nước, hạn chế nước ngọt có gas và đồ ăn nhanh.
• Có thể dùng viên bổ sung magie sau khi hỏi ý kiến bác sĩ.

Môi trường ngủ kém chất lượng

Ảnh hưởng thế nào đến giấc ngủ?

Nhiệt độ phòng quá cao, ánh sáng mạnh, tiếng ồn, hoặc nệm quá cứng đều khiến cơ thể không đạt trạng thái thư giãn hoàn toàn, từ đó dẫn đến ngủ hay giật mình.

Giải pháp cải thiện:

• Giữ nhiệt độ phòng 25–27°C, ánh sáng dịu nhẹ.
• Sử dụng nệm đàn hồi tốt, thoáng khí để hỗ trợ cột sống và giúp thư giãn cơ thể.
• Dùng tinh dầu oải hương hoặc đèn ngủ ánh vàng giúp não bộ dễ đi vào giấc ngủ sâu hơn.

Theo các chuyên gia giấc ngủ, chất lượng nệm và gối chiếm đến 40% khả năng ngủ sâu. Một chiếc nệm phù hợp có thể giảm đáng kể tình trạng giật mình khi ngủ.

Cơ thể làm việc quá sức, vận động cường độ cao

Nguyên nhân:

Sau khi vận động mạnh, cơ bắp ở trạng thái kích thích, chưa kịp giãn ra khi bạn ngủ. Kết quả là phản xạ co cơ vô thức khiến bạn giật mình giữa đêm.

Cách khắc phục:

• Tắm nước ấm, giãn cơ nhẹ nhàng trước khi ngủ.
• Không tập thể dục nặng sau 8 giờ tối.
• Bổ sung nước và khoáng chất để cơ phục hồi nhanh hơn.

Kết luận

Hiện tượng ngủ hay giật mình tưởng chừng vô hại nhưng có thể là tín hiệu cơ thể đang bị mất cân bằng thần kinh, thiếu ngủ hoặc thiếu khoáng chất.
Hãy điều chỉnh thói quen sinh hoạt, chế độ dinh dưỡng và môi trường ngủ. Nếu sau khi cải thiện mà tình trạng vẫn tiếp diễn, đừng ngần ngại đến gặp bác sĩ để được kiểm tra chuyên sâu.

Một giấc ngủ sâu, không giật mình là nền tảng của sức khỏe, trí tuệ và tinh thần minh mẫn mỗi ngày — và sẽ trọn vẹn hơn khi bạn được nâng niu trên chiếc nệm chất lượng từ Nệm Trung Nguyên.